Cây tràm là cây gì?
Cây tràm là cây gì? Đây là câu hỏi của vô số người tò mò phải tìm đến chị Google. Qua đây chúng tôi sẽ giải đáp sơ lược để các bạn hiểu thêm về cây tràm là gì.
Còn được người dân gọi với cái tên khuynh diệp, tên tiếng anh là Melaleuca Cajuputi. Đây là một loại cây lâm nghiệp có thân dài lên đến 10m, các nhánh cây không đều và lớp vỏ tách ra từng lớp mỏng. Cuống lá ngắn, hình dài, mọc so le, dài 4 – 8cm, rộng 10 – 20mm. Quả rất cứng, dạng quả nang, dài 15mm.
Khi trồng ở các vùng núi thì thân cây không được thẳng, màu thân cây sẽ trắng sáng, lá kiểu soan hẹp, đầu nhọn lại. Có hơn 10 loại với nhiều tên khác nhau phân bố rải rác trên khắp các tỉnh thành trên đất nước Việt Nam.
Có các cây mọc hoang rải rác, mặt khác hộ dân quy hoạch trồng tập trung để tạo thành khu rừng. Trong dân gian từ xưa đến nay. Cha ông ta phân biệt giữa hai loại cây tràm cừ và tràm gió để sử dụng trong cuộc sống.
Công dụng của cây tràm là gì?
Ngày trước dân ta chỉ lấy lá và cành non về phơi và cất dùng thuốc, thay chè xanh để uống để cải thiện tình trạng tiêu hóa.
Một số khác sử dụng thân cây tràm để xây dựng làm cột nhà, cột chống. Đến sau năm 1990 được đem ra khai thác sử dụng lá làm tinh dầu, gốc cừ được đem vào gia cố nền móng một. Đến bây giờ loại dầu khuynh diệp vẫn đang được sử dụng rất phổ biến.
Cừ tràm là công dụng lớn nhất của cây tràm, một vật liệu xây dựng phổ biến trong thi công thủy lợi và xây nhà.
Cây tràm với cái tên khác là cây khuynh diệp. Một loại cây lâm nghiệp thân gỗ trung bình, cao từ 10m đến 25m, nếu mọc ở vùng đồi cằn cỗi thân sẽ không được thẳng, màu thân cây trắng xám, vỏ ngoài mỏng, xốp. Lá đơn hình mác hoặc xoan hẹp, đầu nhọn hoặc tù, lúc còn non có lông mềm màu trắng bạc, về sau nhẵn, màu xanh lục, gân chính
Một trong 10 loài chi tràm phân bố phổ biến ở Indonesia, Papua New Guinea, Úc. Lá chứa nhiều tinh dầu chủ yếu là Methyl Eugenol (80 – 97%), Cineol dưới 1%, căn cứ vào đặc điểm về hình thái, thành phần hóa học của vùng địa lý phân bố
Cây tràm sống ở đâu?
Cây tràm phân bố ở nước ta như sau:
- Tràm đồi được trồng ở các vùng núi, tại địa hình đồi núi và kém chất dinh dưỡng trong đất nên cây chỉ đạt từ 0,5 đến 3m. Mọc ở các thảm thực vàng ưa sáng, các đồi đất thấp, đất cát, feralit. Phân bố ở các tỉnh: Bắc Kạn, Thái Nguyên, Nghệ An …
- Cây tràm cừ ( cây tràm nước ) lại phân bố ở các vùng đồng bằng có nước nhiễm mặn như: Kiên giang, Đồng tháp, Sóc Trăng, Cà Mau… Loại này được trồng gần đất phù sa, đất chua có độ Ph từ 3,5 đến 5,5 nên có kích thước phát triển hơn 5m. Được sử dụng làm cột, cọc gia cố đất nền yếu ở các tỉnh miền Nam.
Các loại cây tràm ở nước ta hiện nay
Ở nước ta hiện nay có khá nhiều giống tràm khác nhau và mỗi loại sẽ có những công dụng riêng có của nó. Với công dụng nhiều nhất là làm cừ tràm xây dựng. Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách phân biệt các giống tràm bởi rất dễ bị nhầm lẫn giữa các tên gọi.
Giống như tinh dầu tràm chiết xuất từ giống cây khác nhau sẽ cho chất lượng khác nhau nhưng hầu như rất ít người biết điều đó mà chỉ gọi chung là tinh dầu tràm. Vì vậy bài viết này sẽ cố gắng đưa ra những thông tin cơ bản để phân biệt được các giống tràm cơ bản ở nước ta hiện nay: Tràm cừ ( cây tràm nước ), tràm gió, tràm bông vàng, tràm trà, tràm bông đỏ, tràm đất
Cừ tràm nước ( cây tràm cừ )
Cừ tràm nước còn có tên gọi khác của cây tràm cừ. Được trồng phổ biến ở các khu rừng ngập mặn nước ta. Nghe đến cái tên thì chúng ta cũng đã phần nào biết nó sống ở đâu. Tràm nước được phân bố ở các vùng nước ngập mặn phía nam nước ta. Vào năm 1767 đã được nhà khoa học Carl Linnaeus phát hiện ra và bắt đầu nghiên cứu. Sau đó được đem phát hiện ở Việt Nam và bắt đầu canh tác dạng rừng ở các tỉnh Đồng Tháp, Cà Mau, Bến Tre, Tiền Giang,…
Đặc điểm cây tràm nước
- Cây tràm nước có khả năng chịu nước mặn cao, sống được ở những nơi có độ Ph 3,5 – 6
- Có thời gian sinh trưởng ngắn trong khoảng 3 – 4 năm có thể thu hoạch.
- Mỗi năm có thể đạt 3 đến 4 mét, đường kính thân cây có thể đạt từ 6cm – đến 12cm, thân thẳng và rất dẻo dai.
- Lá có màu xanh, hình trứng và đan so le, dài khoảng 1cm và rộng 6cm ở tuổi trưởng thành.
- Quả tràm nước có rất nhiều hạt nhỏ, nhẹ dễ phát tán để tái sinh.
Công dụng cây tràm nước ( cây tràm cừ )
- Dùng làm cọc cừ tràm trong xây dựng để gia cố nền đất trên diện rộng. Làm tăng sức chịu tải của nền đất lên đến hàng trăm năm.
- Cây tràm cừ có thể sử dụng trong các công trình thủy lợi như ngăn nước xây dựng cầu.
- Lá cây có thể chiết xuất tinh dầu dùng làm dược phẩm.
Nói đến việc lấp rừng ở khu rừng U Minh lớn nhất Việt Nam do chiến tranh tàn phá thì cây tràm nước là loại cây phù hợp nhất bởi rừng ngập nước quanh năm. Nhờ sức sống mạnh mẽ mà những năm pháp thuộc khai thác nhưng đến bây giờ vẫn được phân bố đều khắp khu rừng
Nhờ sự đầu tư của chính quyền các tỉnh miền tây. Góp phần xanh hóa lại những cánh rừng nên người dân đã mạnh dạng phát triển đầu tư. Cũng chính vì thế mà nguồn cây tràm cừ cung cấp cho các nhà thầu các tỉnh thành luôn được đảm bảo. Trong đó có vựa chúng tôi. Một vựa lớn ở Tp.HCM có các khu rừng chờ đợi các nhà đầu tư mua về để thi công gia cố nền đất.
Cây tràm gió
Tại nước ta rừng tràm gió phân bố ở vùng ven biển thuộc loài Melaleuca cajuputi subsp cumingiana ( Turcz. ) Barlow. Cây tràm gió cung cấp nguồn dược liệu, tinh dầu giúp tăng thu nhập cho một số hộ dân. Mang lại nhiều lợi ích trong cuộc sống hằng ngày đã được khoa học chứng minh.
Đặc điểm cây tràm gió
- Cây tràm gió là loài cây thân gỗ có chiều cao trung bình đến cao (có thể cao đến 35m)
- Đặc điểm dễ nhận dạng nhất của là ban đầu lớp vỏ này bóng mượt. Sau đó cứng dần và tạo thành nhiều lớp sần sùi khi trưởng thành.
- Lá cây tràm gió xếp theo kiểu xen kẽ thon dần ở cả 2 đầu, là dài 30 – 130mm và rộng từ 7 – 60 mm
- Hoa có màu trắng kem hoặc vàng xanh lục. Thường nở từ tháng 2 đến tháng 12, hoa thường nở ở cuối cành cây và phát triển ra phía sau. Loài hoa này có đặc điểm mọc thành từng cụm dài hình trụ. Tạo thành nhiều chùm hoa khác nhau, thường mỗi chùm sẽ có 3 hoa.
- Quả tràm gió có hình tròn mọc dọc theo cành cây và có kích thước đường kính 2 – 2,8 mm.
Công dụng của tràm gió
- Trồng cây tràm gió trước hết công dụng đầu tiên là để lấy gỗ. Gỗ tràm gió dùng làm cọc chống gỗ trong xây dựng hay để dựng hàng rào. Sàn nhà và để làm nguồn nguyên liệu than ở Đông Nam Á. Vỏ của loài cây này được dùng để làm nguyên liệu lợp, tráng kín thuyền bè.
- Sử dụng lá tràm để bào chế tinh dầu tràm gió Cajeput. Với công dụng tuyệt hảo được sử dụng để tạo hương vị cho xà phòng, mỹ phẩm. Thứ dầu tràm này có khả năng: làm đẹp, phòng bệnh, giảm triệu chứng. Hỗ trợ điều trị bệnh đường hô hấp, tăng tiết mồ hôi, giảm đau và đuổi côn trùng. Để tìm hiểu rõ hơn khách hàng có thể tiến hành tham khảo thông tin ở những bài viết khác.
Cây tràm trà ( cây tràm trà úc )
Cây tràm trà có tên khoa học là Melaleuca alternifolia. Có nguồn gốc từ châu Úc và được tìm thấy năm 1924. Vì được tìm thấy tại Úc lên thường được gọi là tràm Úc. Đây là loài cây bui thân gỗ cao tới 2-30m. Lá tràm trà mọc so le dạng hình trứng hay mũi mác. Với kích thước dài 1-25cm và rộng 0,5-7cm. Mép lá nhẵn có màu xanh lục sẫm hay xanh xám. Đối với hoa thì mọc thành từng cụm dày dọc theo thân, mỗi hoa có các cánh nhỏ và một chùm nhị. Quả của cây tràm trà có kết cấu theo kiểu quả nang nhỏ, bên trong chứa nhiều hạt.
Đặc điểm của tràm trà ( cây tràm trà úc )
- Cây tràm trà úc là cây bụi cao từ 2 – 30m
- Lá hình trứng và móc sole, dài 1 đến 25 cm và rộng 0,5 – 7 cm, là màu xanh lục sẫm hay xanh xám
- Hoa mọc thành cù dày, mỗi hoa có cánh nhỏ và một chùm nhị mọc dày đặc.
- Quả là dạng quả nang nhỏ chứa rất nhiều hạt nhỏ
- Cây tràm trà phát triển tốt trên đất ẩm ướt, nhiều ánh nắng mặt trời
Công dụng của tràm trà
- Cây tràm trà Úc Việt Nam được sử dụng như một liệu pháp chữa ho, cảm lạnh, trị đau bụng, lành vết thương,…
- Có công dụng lớn nhất trong việc sản xuất tinh dầu. Dầu tràm trà chứa những thành phần tuyệt vời có khả năng chữa trị các bệnh gây ra bởi vi khuẩn, nấm, trị mụn trứng cá, giảm viêm nhiễm, nấm, bệnh ngoài da và vi – rút. Hơn thế nữa, loại dầu tự nhiên này còn có thể đối phó với một số bệnh mà ngay cả kháng sinh cũng đành “bó tay”
- Mặc khác tinh dầu tràm được sử dụng rộng rãi trong sản xuất mỹ phẩm, kem đánh răng, nước súc miệng, bảo quản thực phẩm,…
Cây tràm bông vàng ( cây tràm hoa vàng )
Cây tràm bông vàng có tên gọi là cây tràm hoa vàng hay thường có tên gọi phổ biến hơn là cây keo lá tràm.
Đặc điểm cây tràm bông vàng ( cây tràm hoa vàng )
- Đây là loài cây thân gỗ lớn chiều cao có thể đạt là 30m với đặc điểm phân cành thấp và tán rộng.
- Loài cây quen sống ở nơi có khí hậu nóng, với khả năng chịu hạn tốt. Cây có thể mọc mật độ rất dày
- Giá cây tràm bông vàng thường rẻ hơn so với loại khác.
- Vỏ tràm bông vàng có rạn dọc và màu nâu xám.
- Lá cây thật bị tiêu giảm, bộ phận quảng hợp cũng là giả. Lá có hình dạng cong lưỡi liềm, kích thước rộng từ 3 – 4 cm, dài từ 6 – 13 cm.
- Hoa thì có dạng bông đuôi sóc và dĩ nhiên sẽ có màu vàng. Cuối cùng quả tràm bông vàng có kiểu dạng đậu xoắn, hạt màu đen và có rốn hạt khá dài.
Công dụng và giá cây tràm bông vàng ( cây keo lá tràm )
- Đây là loài cây lâm nghiệp mũi nhọn ở nước ta với khả năng cải thiện kinh tế xóa đói giảm nghèo cho các vùng núi khó khăn.
- Với ưu điểm giá tràm bông vàng ( cây keo lá tràm ) rẻ nên gỗ của nó dùng để sản xuất bột giấy và cả đồ gỗ gia dụng
- Hơn nữa cây tràm bông vàng còn có khả năng cải tạo đất. Bởi nó thuộc cây họ đậu có nốt sần kí sinh ở rễ có khả năng tổng hợp đạm tự do trong đất, làm rừng phòng hộ chống xói mòn
- Ngoài ra còn được trồng như là cây cảnh, cây ngoại cảnh, cây công trình, cây bóng mát đường phố, khuôn viên…
- Loài cây thân gỗ có tác dụng như cừ tràm dùng gia cố các bờ kênh, bờ kè sông
Cây tràm bông đỏ ( cây tràm liễu )
Tràm bông đỏ hay còn gọi là cây tràm liễu có tên tiếng anh là Callistemon Citrinus. Cùng họ với chi tràm, có xuất xứ từ Úc, giống cây này được sử dụng làm cây cảnh, hoặc làm cây bonsai để bàn. Ở các tỉnh phía Nam được trồng phổ biến bởi khí hậu nhiệt đới gần xích đạo phù hợp với loài tràm liễu này. Tại thời điểm miền bắc đang tiến hành đưa tràm bông đỏ về lai tạo và trồng
Đặc điểm cây tràm bông đỏ ( cây tràm liễu )
- Cây nhỏ cao dưới 5m giống cây liễu, tán phát tự do. Thân cây cũng bong tróc vỏ như các loại cây khác, các tán lá rủ xuống.
- Cây tràm bông đỏ ( cây tràm liễu ) khi mới lá có màu rất tươi và khi già đi lá sẫm đậm dần.
- Hoa có màu đỏ và tỏa ra mùi thơm rất đặc trưng của tinh dầu. Hoa ra khắp mùa, tập trung ở đầu cành và mọc nối dài trĩu xuống
- Cần có biện pháp phòng cháy chữa cháy bởi cây rất dễ bắt lửa
Công dụng tràm liễu
- Tamg liễu có vẻ ngoài đẹp và ra hoa quanh năm và rất nhiều hoa. Nên thường được trồng làm cây cảnh ở các công liên, khuôn viên trường học
- Ngoài ra cây nhỏ có thể đặt trong phòng khách tạo điểm nhấn sặc sỡ
- Trồng làm hàng rào ngăn các trâu bò phá hoại
Cây tràm đất ( cây tràm bầu )
Cây tràm đất có tên gọi khác là tràm bầu, theo ông bà thì gọi là cây trắc trung. Được phát hiện ở các vùng ven biển như Phú Yên, Khánh hòa…
Đây là một loài hiếm của họ tràm nên được đưa vào sách đỏ và có rất ít thông tin.
Đặc điểm cây tràm đất
- Tràm đất là loài cây gỗ nhỏ và rụng lá theo mùa.
- Thân thấp, có gai và có thể biến thành cành, võ có màu xám trứng hư các loài tràm khác
- Tràm đất có lá cuốn mảnh dài từ 5,2 đến 3 cm
- Hoa có trục rất mảnh, quả trái xoan trứng dài khoảng 3cm, ra vào tháng 7 – 9 trong năm.
Công dụng cây tràm đất ( cây tràm bầu )
- Cây tràm đất thân gỗ lâu năm có màu rất đẹp và không bị mối mọt cắn phá nên rất thích hợp làm đồ mỹ nghệ, trang trí
Qua bài viết trên chúng ta cũng tìm hiểu được tất cả các loại cây tràm cũng như các đặc điểm và công dụng
